د ولسمشرۍ کاري دورې د پاى نېټې په اړه

د افغانستان د ولسمشرۍ نوماندانو

رسنيزه خبرتيا

د ملي يووالي حکومت، پرلپسې ناوړه پايلو د ولسواکۍ بهير له سترو ګواښونو سره مخ کړى دى، چې د پيچليو ارزښتونو غوښتنو يې د افغانستان ولس د ټکر له ګواښ سره مخ کړى دى.

له ناورینو څخه ددغه ډک حالت دوام، حقوقي ستونزې او سياسي خنډونه رامنځته کړي دي چې د افغانستان په هکله يې نوي پرمختګونه لکه د پخلاينې بهير او نړيوالې ټولنې ښه نيت له ننګونو سره مخ کړي دي. نو ځکه اړينه ده چې د اساسي قانون او ملي پخلاينې بهير د ارزښتونو په ګټه، د ټولنيز ټيکاو د اړتيا پر بنسټ او په هېواد کې د کړکيچونو د مخنيوي په موخه اړين ګامونه پورته شي ترڅو د ولسواکۍ د پياوړتيا لپاره نوې لارې پرانستل شي.

لومړى ګام دادی چې د ملي يووالي حکومت سرکښان، اساسي قانون ته ژمن کړل شي، څه چې د سياسي تړونونو او ملي ګټو بنسټونه جوړوي، او پر دغه تړاو د دوى ناوړه ډنډورې او د ټولواکۍ بڼه خپلول ناولي ګڼل کېږي.

په زغرده وايو چې د ملي يووالي حکومت دوره د ١٣٩٨ کال د غبرګولي په ١ نېټه پای ته رسیږي، د دوام لپاره يې له هر ډول سياسي بانې څخه ګټه اخيستل د هېواد له ملي ټيکاو سره ټکر ګڼو. ځکه د اساسي قانون د ٦١ مادې پر بنسټ د غبرګولي په ١ نېټه له حقوقي او همدارنګه سياسي اړخه د حکومت کولو وخت پاى ته رسيږي او د هغه غيرمنطقي پايښت به کړکيچونه زېږوي. همدارنګه پر ټولنه چې له وړاندې ډېر بې باوره ده لا ناهيلې کوي، د ټولنيز پرمختګ او ټيکاو لپاره، د اړينې پخلاينې لار کې خنډ کېږي چې ولس ټاکلي او وړ حکومت راتګ ته ګواښ کېږي.

دې خبرتيا ته ژمن د ولسمشرۍ نوماندان، په ټينګار سره د ١٣٩٨ کال د غبرګولي ١، د حکومت کولو د پاى نېټه ټاکي، دوام يې د اساسي قانون او عمومي پخلاينې پر خلاف د نه منلو وړ بولي.

په داسې وخت کې چې د ولسمشرۍ نوماندان د جوړجاړي پر بنسټ رامنځته شوى، د ملي يووالي حکومت د پاى نېټه په ټينګ دريځ اعلانوي پر دې سربېره د حکومتي سرکښانو غيرقانوني کړنې د ملي غوښتونو سره په ټکر کې بولي، نوماندان ډاډ ورکوي چې د بديل حکومت طرحه به د قوانينو په رڼا کې له قانونپوهانو، سياستوالو، مدني ټولنې او د ولس نورو لوريو سره په همغږي ډېر ژر بشپړه او د يوې رسنيزې غونډې په ترځ کې اعلان کړي او اجازه به ورنکړي چې د افغانستان د ولس برخليک ته سپکاوى وشي او د ملي غوښتنو پر خلاف حکومت رامنځته شي.

د١٣٩٨ ولسمشرۍ ټاکنيزې ډلې چې دې رسنيزې خبرتيا ته ژمنې دي: احمد ولي مسعود، رحمت الله نبيل، عنايت الله حفيظ، غلام فاروق نجرابى، فرامرز تمنا، محمد ابراهيم الکوزى، محمد حکيم تورسن، محمد حنيف اتمر، محمد شهاب حکيمي، نور رحمان لېوال، نورالحق علومي.

دونۍ، ٢٦ ورى ١٣٩٨، کابل، افغانستان. يادونه: د افغانستان د ولسمشرۍ نوماندانو مشورتي جرګه په ځينو ملي چارو کې له نورو نوماندانو سره ګډ دريځ خپلوي.

د ولسمشرې دولس تنه نوماندان سوله د ټولو په ګډون يو ملی بهير ګڼي او په دې باور دي چې هېڅ لوري يا ډله يې ګډوډولو او انحصار واک نلري. د پخلايني سترې شورا په نوم چې حکومت کومه شورا رامنځ ته کړي ټاکنيز نوماندان يې سرتاسري نه بولي اواوسنې جوړښت ېې دوي ته دمنلو وړ ندى، د ولسمشرۍ نوماندان چې ملي او فرا ملي ملاتړي لري او دهېواد پيژندل شوې څيرې دي په ټولو ملي پروسو او په ځانګړی ‌‌‌‌‌‌ډول دسولې په پروسه کې ترېنه سلا مشورې واخستل شي، بدون له دوي هيڅ لوري نشي کولای چې په تنهاي سره تصميم ونيسي او نه ملي منافع تامينوالای شي، د ولسمشرۍ نوماندان ددې لپاره چې له دوي سره د پخلاينې عالي شورا دغړو په ټاکلړ کې هيڅ راز مشوره نده شوی او په دې باور دي چې ديادې شورا غړي دملي او هر اړخيز هېوادنې ګټو ته ژمن کسان وټاکل شي. او ژر تر ژره دې دپخلاينې شورا ترکيب تغير وکړي او اشخاص دې بدلون ومومي او دولسمشرۍ نوماندانو سره د په ګ‌‌‌‌‌‌ډه يو سرتاسري او همه شموله شورا رامنځ ته شي چې دسولې دخبرو دپرمخ بيولو توان او ظرفيت ولري د ولسمشرۍ نوماندان دا خپله دنده بولي چې داحزابو له واقعي استازو سياسي جريانونو مدني ټولنو دښځو دپخلاينې عالي شورا له مخورو سره د افغانستان داسلامي جمهوريت تر چتر لاندې دوباره جوړه او دحکومت استازي هم پکې شتون ولري ترڅو په ملي دريځونو سره دملي مشارکت په رڼا کې تصميم ونيسو د پخلاينې عالي شورا چې اوس را منځته شوی، موږ ته دمنلو وړ نده هغه ځکه چې دملي ګټو په رڼاکې نده جوړه شوې.

نوې شورا چې ملي جوړښت به ولري مکلفه ده چې دملي ګټو په رڼا کې دسولې چارچوکاټ جوړ او موخې وټاکي او ياده شورا به د سولې مذاکرات دپرمخ وړلو په موخه يو قوي ټيم رامنځته کړي او همدا رنګه دپخلايني ستره شورا به د يوې قوي او ملي مرجع په توګه دا روښانه کړي چې دسولې مشورتي جرګې په لاره اچول اړين دي او کنه؟ دا ددې لپاره چې هيڅ لوري دسولې ملي پروسه دخپلو ټاکنيزو موخو لپاره ترينه دکمپاين په توګه کار وانخلي او دا ملي پروسه په يوه کمپايني سيالۍ بدله نکړي.

دې رسنيزې خبرتيا ته ژمنې د ولسمشرۍ ټاکنيزې ډلې: احمد ولي مسعود، رحمت الله نبيل، شيدا محمد ابدالي. عنايت الله حفيظ، غلام فاروق نجرابى، فرامرز تمنا، محمد ابراهيم الکوزى، محمد حکيم تورسن، محمد حنيف اتمر، محمد شهاب حکيمي، نور رحمان لېوال، نورالحق علومي.

کابل، افغانستان، يونۍ، ١٨ ورى ١٣٩٨

د افغانستان د ولسمشرۍ نوماندانو مشورتي جرګه چي په ٢٦ کب، ١٣٩٧ کابل کې د ولسمشرۍ د ٧ نوماندانو لخوا جوړه شوه، د نورو مالوماتو لپاره malwmat@jirga.org ته برېښناليک وکړئ يا www.jirga.org وګورئ.

کابل، افغانستان، يونۍ، ١٨ ورى ١٣٩٨

د طالبانو سياسي، نظامي او بندي غړو ته پرانستيليک

ټوله نړۍ کې.

السلام عليكم

ښاغليو!

د افغانستان د ولسمشرۍ نوماندانو مشورتي جرګه چي په ٢٦ کب، ١٣٩٧، کابل کې د ولسمشرۍ د ٧ نوماندانو لخوا جوړه شوې. يوه له ډېرو اړينو موخو ددې جرګې د افغانستان د لانجې د حل په موخه د ښکيلو اړخونو ترمنځ دريمګړيتوب او منځکړيتوب له لارې سوله راوستل دي. ددې لپاره جرګه چمتو ده چې د افغانستان شخړې د هواري لپاره د افغانستان حکومت، طالبانو او متحده ايالاتو+ ناټو ترمنځ دريمګړيتوب وکړي.

په دې موخه د جرګې غړو له ښکيلو اړخونو سره اړيکې او لومړنۍ خبرې پيل کړي چې سولې ته د رسيدو لپاره د دوى اندونه، شرتونه او غوښتنې راټولې کړي، ځانګړې پتې ته د نه ترلاسي له امله د جرګې غړي د طالبانو سياسي، نظامي او بندي غړو ته ددې پرانستيليک لارې په خورا درنښت بلنه ورکوي چې په هېواد کې د تلپاتې سولې لپاره خپل اندونه، شرتونه او غوښتنې د برېښناليک malwmat@jirga.org په مرسته يا د جرګې غړو سره له بلې هرې لارې چې اسانه وي شريکې کړي.

د نورو ملوماتو لپاره jirga.org ورګورئ.

په درناوي

ښاغلى عنايت الله حفيظ، ډاکټرغلام فاروق نجرابي، ډاکټر فرامرز تمنا، ښاغلى محمد ابراهيم الکوزى، ښاغلى محمد حکيم تورسن، انجنير محمد شهاب حکيمي

ښاغلى نوررحمان لېوال

ګڼه : ٠٣

نېټه: ١٣ورۍ ١٣٩٨

٥ ورى ١٣٩٨، د هېواد نازک امنيتي حالت او ورستيو سياسي ترورونو ته په کتو اړينه ده چې حکومت د ولسمشرۍ نوماندانو د امنيت په موخه اړين ګامونه پورته کړي. دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان د اسلامي جمهوريت ولسمشر د ټاکنيزو کميسيونونو د کمشنرانو د ټاکنې په ورځ تعهد او وعده وکړه چې د ولسمشرۍ نوماندانو خونديتوب ته به اړين پام کيږي. ولي څلورويشت ورځې تيرې شوې چې حکومت په دې موده کې يوازې د کورنيو چارو وزارت څخه د يوې ډلې په راستولو بسنه کړي چې د ولسمشرۍ نوماندانو دفترونو ته راغلل او يوازې له نوماندان څخه ېې د اړتيا وړامنيتي چارو پوښتنه وکړه او ترننه کوم عملي ګام د امنيت په موخه نه ترسترګو کيږي.

د افغانستان د ولسمشرۍ نوماندانو مشورتي جرګه چې له ٧ ټاکنيزو ټيمونو څخه جوړه ده، د نوماندانو د امنيت په اړه حکومتي چارواکو نه پاملرنه د ژورې انديښنې وړ بولي. پرته له شکه د ولسمشرۍ نوماندانو د امنيت په اړه د حکومت نه پاملرنه داشک په يقين بدلوي چې حکومت غواړي راتلونکې ټاکنې په خپله خوښه مديريت کړي.

کابل، افغانستان، دونۍ، ٥ ورى ١٣٩٨

د نورو مالوماتو لپاره malwmat@jirga.org ته برېښناليک وکړئ يا www.jirga.org وګورئ

٢ ورى ١٣٩٨، د افغانستان د ولسمشرۍ نوماندانو مشورتي جرګه هېوادوالو ته د نوى کال د مبارکي ترڅنګ، د ټاکنو خپلواک کميسيون له خوا د ولسمشريزو ټاکنو، د ولايتي جرګګيو او د غزني ولايت د ولسي جرګې ټاکنو نوې نېټې ټاکلو څخه هرکلى کوي او د تلې ٦ د ټاکنو لپاره يوه ښه نېټه بولي.

مشورتي جرګه هيله لري چې دغه ځنډ به ددې لامل شي چې د ټاکنو خپلواک کميسيون خپل وړتياوې د رڼو او عادلانه ټاکنو لپاره لوړې کړي او له دې وارې يا موقع څخه په ګټې پورته کولو سره ددې ملي پروسې په چارو کې د ولس د باور زياتولو تر ستره ګټه پورته کړي. مشورتي جرګه د افغانستان له حکومت، ملګرو ملتونو، له نړيوالو ملګرو او مرستندويه اړخونو غواړي چې د ټاکنو خپلواک کميسيون سره د ١٣٩٨ کال د ټاکنو په چارو کې د وړتيا لا پياوړتيا او د اړتيا وړ برابرولو په برخه کې له هېڅ ډول لورينو څخه ډده ونه کړي.

کابل، افغانستان، پنځنۍ، ٢ ورى ١٣٩٨

د نورو مالوماتو لپاره malwmat@jirga.org ته برېښناليک وکړئ يا www.jirga.org وګورئ

بسم الله الرحمن الرحيم

وَأَمْرُهُمْ شُورى بَيْنَهُمْ

رسنيزخبرليک او د شتون خبرتيا

د افغانستان د ولسمشرۍ نوماندانو مشورتي جرګه

او

د سولې په اړه منځګړيتوب

موږ هر يو عنايت الله حفيظ، ډاکټرغلام فاروق نجرابي، ډاکټر فرامرز تمنا، محمد ابراهيم الکوزى، محمد حکيم تورسن، انجنير محمد شهاب حکيمي او نوررحمان لېوال د ١٣٩٨ کال د ولسمشرۍ نوماندان د لوى څښتن په مرسته او ملتيا د يو سوکاله، پرمختللي، ازاد، پځان بسيا افغانستان لپاره سره راټول شوي يو “د افغانستان د ولسمشرۍ د نوماندانو مشورتي جرګه” مو رامنځ ته کړې ده. يوه له ډېرو اړينو موخو ددې جرګې د افغانستان د سولې لپاره مرسته او اړينې چارې ترسره کول دي ترڅو د سولې بهير ګړندى شي، په دې هکله د جرګې غړي په لاندې ډول ټينګار کوي:

１. " مشورتي جرګه" سوله د افغانستان د خلکو يو سپېڅلې هيله بولي او افغان ملت هم حق لري د نړۍ د نورو ملتونو په شان په امن کې ژوند وکړي، پرمختګ او سوکالي ولري.

２. د سولې په اړه تر ننه چې د افغانستان حکومت، ملګروملتو، کورنيو او بهرينو موسيسو، ځينو اسلامي هېوادونو، د افغانستان نړيوالو ملګرو په ځانګړي ډول د امريکا متحده ايالاتو هڅې کړي، سره له دې چې دغه هڅې د پام وړ پايلي نه لري، بيا هم د ستايلو وړ دي. د مشورتي جرګې غړي په دې باور دي چې د تلپاتي سولې لپاره بايد د سولې راوستلو په تګلارو او ميکانيزم کې ژور بدلون راشي.

３. سوله په افغانستان کې په يوې پيچلې او څو اړخيزه لوبې بدله شوې، د مختلفو لوريو ښکېل کېدلو د سولې بهير لا پيچلى کړى دى، نو له همدې امله بايد د سولې په برخه کې ښکېل لوري راکم شي پرځاى يې د خبرواترو په کيفيت او پايلو ترلاسه کولو بايد ټينګار ډېر شي.

４. د سيمې له ټولو هېوادونو مننه کوو چې د افغانستان ټيکاو د سيمې ټيکاو لپاره ګټور ګڼي او زموږ هېواد کې د امنيت راوستلو لپاره يې هڅې کړي دي، مشورتي جرګه په دې باور ده چې د سيمې د هېوادونو تګلارې د سولې په برخه کې نه دا چې کومه څرګنده پايله نلري بلکې د اړوند هېوادونو د ګټو ټکر د سولې بهير لا پيچلى کړى دى.

５. مشورتي جرګې غړي چې د تېرو څلوېښتو کلونو نا خوالو کې ښکېل نه وو بلکې د هېواد بيارغونه کې يې ستره ونډه درلوده او تل د خپلو ولسونو ترڅنګ ولاړ وو، کولاى شي په غوره توګه د افغانستان په لانجه کې د ښکېلو لوريو ترمنځ منځګړيتوب وکړي. دا منځګړيتوب يوازې د افغانستان د لانجې د حل په موخه وي ترڅو د سولې پېچلې غوټه پرانيستل شي.

６. د يادونې وړ ده چې د مشورتي جرګې غړي د ولسمشريزو ټاکنو لپاره ځانګړي پروګرامونه او په ټول هېواد کې پراخ ولسي ملاتړ لري. کولاى شي له دغه ملاتړ او وړتيا څخه د سولې د خبرو لپاره د ټولو ښکېلو لوريو (افغانستان حکومت، طالبان او متحده ايالات+ ناټو) ترمنځ د منځګړيتوب لپاره ګټور پريوځي، ترڅو هېواد ته امنيت راستون شي، پاتې دې نه وي چې په هېواد کې نور داسې لوري چې ورته توان او وړتيا ولري نشته چې د افغانستان د قدرمن ولس په ملاتړ د سولې منځګړيتوب وکړي.

７. مشورتي جرګه چمتو ده چې د سولې په بهير کې د ټولو ښکېلو لوريو سره په اړيکه کې شي او د افغانستان د سولې په بهير کې په بې پرې او سمه توګه منځګړيتوب وکړي.

８. مشورتي جرګه د پورتنيو ولسمشريزو ټاکنو ډلو ترمنځ د سولي بهير کې د پرمختګ، رڼو ټاکنو رامنځته کولو او نورو ملي چارو کې د همغږيو او همکارۍ په موخه رامنځته شوې ده.

همدارنګه د جرګې ټول غړي د پورتنيو موخو په ترلاسه کولو باور لري او ورته ژمن او متعهد دي.

و من الله التوفيق

کابل، افغانستان، يونۍ ٢٦ کب، ١٣٩٧

د نورو مالوماتو لپاره malwmat@jirga.org ته برېښناليک وکړئ يا www.jirga.org وګورئ